Hướng dẫn về công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự năm 2021

(BVPL) - Toàn Ngành tập trung kiểm sát nhằm quan tâm bảo vệ quyền con người, bảo đảm hoạt động giam, giữ, bắt buộc chữa bệnh và thi hành án hình sự đúng pháp luật; phát hiện đầy đủ, kịp thời và ban hành kháng nghị, kiến nghị để xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật của các cơ quan tư pháp trong lĩnh vực này.

VKSND tối cao vừa ban hành Hướng dẫn số 03/HD-VKSTC về công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự năm 2021. Theo đó, để thực hiện tốt công tác này, Viện kiểm sát (VKS) các cấp cần tập trung thực hiện nhiệm vụ đã được xác định.
Cụ thể, tiếp tục phương châm đổi mới tư duy công tác, đổi mới cách nghĩ, cách làm để công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự thực chất, hiệu lực, hiệu quả. Toàn Ngành tập trung kiểm sát nhằm quan tâm bảo vệ quyền con người, bảo đảm hoạt động giam, giữ, bắt buộc chữa bệnh và thi hành án hình sự đúng pháp luật; phát hiện đầy đủ, kịp thời và ban hành kháng nghị, kiến nghị để xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật của các cơ quan tư pháp trong lĩnh vực này.
Cùng với đó, VKS kiểm sát chặt chẽ việc Tòa án giao, gửi bản án, ra quyết định hoặc ủy thác ra quyết định thi hành án hình sự; việc gửi quyết định thi hành án hình sự cho VKS, người bị kết án và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; công tác quản lý thi hành án hình sự tại cộng đồng.
VKS cần tăng cường và phối hợp chặt chẽ với MTTQ Việt Nam, HĐND, cơ quan quản lý tạm giữ, tạm giam cùng cấp trong công tác kiểm tra, giám sát liên ngành, trong định kỳ trực tiếp kiểm sát tại cơ sở giam giữ nhằm bảo đảm điều kiện về giam giữ được thực hiện đúng các quy định của pháp luật.
Các đơn vị liên quan tham mưu Viện trưởng VKSND tối cao ban hành Chỉ thị về tăng cường và nâng cao chất lượng công tác kiểm sát hoạt động tư pháp trong việc áp dụng và thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh.
VKS tổ chức Hội nghị tập huấn toàn Ngành quán triệt, triển khai Nghị định, Thông tư và các văn bản hướng dẫn mới liên quan đến Luật Thi hành án hình sự; hướng dẫn nội dung kiểm sát áp dụng, thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn thi hành án hình sự; giải đáp khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng Luật có liên quan đến kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.
Ngoài ra, các đơn vị liên quan cần triển khai sửa đổi, bổ sung Quy chế công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự ban hành kèm theo Quyết định số 501/QĐ-VKSTC ngày 12/12/2017 của Viện trưởng VKSND tối cao; sửa đổi, bổ sung hệ thống biểu mẫu nghiệp vụ liên quan đến công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.
 VKSND tỉnh Bắc Giang trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại Trại tạm giam - Công an tỉnh. (Ảnh minh hoạ - VKS Bắc Giang)
Để thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, Hướng dẫn yêu cầu VKS các cấp thực hiện một số giải pháp, biện pháp như tiếp tục đổi mới phương thức kiểm sát, nâng cao chất lượng kiểm sát hằng ngày, hằng tuần tại nhà tạm giữ, trại tạm giam; tập trung kiểm sát việc thực hiện chế độ đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam nhằm bảo đảm điều kiện về giam giữ được thực hiện đúng quy định của pháp luật nhất là về cơ sở vật chất như buồng giam, buồng kỷ luật, diện tích chỗ nằm, thiết bị quan sát an ninh..
Bảo đảm mọi trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân, trốn, chết do tự sát, do tai nạn hoặc bị đánh; bị gây thương tích; phạm tội mới hoặc khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý và thực hiện chế độ đối với người bị giam giữ, phải tiến hành kiểm sát đột xuất để làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm.
Bên cạnh đó, VKS cần tăng cường quản lý, theo dõi chặt chẽ tình hình chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam và thi hành hành án hình sự và kết quả công tác kiểm sát. VKS các cấp chủ động lựa chọn, xây dựng một số chuyên đề, để theo dõi, quản lý tình hình về: Người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân, trốn, chết, phạm tội mới; về giảm thời hạn chấp hành hình phạt; về thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện...
Mặt khác, VKS cấp trên tăng cường kiểm tra nghiệp vụ đối với VKS cấp dưới trong việc thực hiện quy chế, quy định của Ngành để bảo đảm sự thống nhất trong hoạt động kiểm sát; thông qua công tác kiểm tra, quản lý tình hình kịp thời ban hành thông báo rút kinh nghiệm để chỉ đạo khắc phục hạn chế, thiếu sót trong công tác, chỉ dẫn các thao tác nghiệp vụ cơ bản.
Mặt khác, VKS phối hợp chặt chẽ với Tòa án, cơ quan thi hành án hình sự Công an cùng cấp, tiếp tục thực hiện hướng dẫn số 27/HD-VKSTC ngày 27/9/2020 của VKSND tối cao về định kỳ hằng tháng rà soát, đối chiếu việc tiếp nhận bản án với số lượng người bị kết án phải thi hành nhằm đảm bảo việc Tòa án gửi bản án, ra quyết định về thi hành án hình sự đúng quy định của pháp luật; trong đó lưu ý đến rà soát và quản lý chặt chẽ các trường hợp bị kết án phạt tù đang ở ngoài xã hội.
Trên cơ sở Kế hoạch của VKSND tối cao, VKS các cấp đánh giá, xây dựng báo cáo kết quả 3 năm thực hiện Quy chế công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự hành kèm theo Quyết định số 501/QĐ-VKSTC ngày 12/12/2017 của Viện trưởng VKSND tối cao.
Đồng thời, toàn Ngành tập trung tổng hợp, đánh giá kết quả kiểm sát về điều kiện đảm bảo thi hành giam giữ; về quản lý đối tượng hoãn, tạm đình chỉ thi hành án phạt tù tại cộng đồng; về kiểm sát lập hồ sơ đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, tha tù trước thời hạn có điều kiện.
P.V