Ngày 21/6/2025, báo chí cách mạng Việt Nam chính thức tròn 100 năm tuổi – dấu mốc lịch sử thiêng liêng không chỉ với đội ngũ những người làm báo mà còn với toàn dân tộc. Một thế kỷ đã trôi qua kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập tờ Thanh niên tại Quảng Châu, Trung Quốc năm 1925 – đặt nền móng cho một nền báo chí gắn liền với vận mệnh dân tộc, luôn đồng hành cùng cách mạng và khát vọng độc lập, tự do.
Chủ tịch Hồ Chí Minh - người Thầy vĩ đại của nền báo chí cách mạng Việt Nam (Ảnh: tư liệu Internet)
Từ mặt trận tuyên truyền đến trận tuyến sinh tử
Ngay từ những ngày đầu, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định người làm báo không đơn thuần là người đưa tin, mà là những “chiến sĩ cách mạng” trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Mỗi bài báo không chỉ phản ánh thực tiễn, mà còn là vũ khí sắc bén góp phần cổ vũ quần chúng, định hướng dư luận và đấu tranh cho lẽ phải. Đạo đức, bản lĩnh và động cơ trong sáng chính là những yêu cầu cốt lõi mà Người đặt ra cho người làm báo cách mạng.
Tại Đại hội lần thứ III những người viết báo Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng và cây bút, trang giấy cũng chính là những vũ khí sắc bén” (Ảnh: tư liệu Internet).
Trong các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, từ chống Pháp đến chống Mỹ, hàng nghìn nhà báo – chiến sĩ đã không ngại gian khổ, hy sinh nơi tuyến lửa. Họ có mặt ở những điểm nóng nhất, nơi tiếng súng chưa ngừng, để kịp thời ghi lại và chuyển tải những hình ảnh, thông tin chân thực nhất về cuộc chiến, về tinh thần kiên cường của quân và dân ta. Nhiều người trong số họ đã nằm lại nơi chiến trường, để lại những trang báo nhuốm máu nhưng chan chứa lòng yêu nước.
Ảnh tư liệu do “phóng viên ảnh chiến trường” chụp đồng chí Trần Minh Tâm, cán bộ cụm tình báo chiến lược H67 khi đang theo dõi hoạt động của địch tại căn cứ An Phước, Châu Thành, Bến Tre vào năm 1972.(Ảnh: tư liệu Internet)
Tiếp bước truyền thống, khẳng định vai trò trong thời kỳ mới
Sau chiến tranh, đất nước bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập. Báo chí tiếp tục khẳng định vai trò là kênh thông tin chủ lực trong tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; là nhịp cầu kết nối giữa ý chí lãnh đạo với nguyện vọng Nhân dân.
Trước những thách thức của thời đại số và cuộc cách mạng công nghệ 4.0, các cơ quan báo chí đã không ngừng đổi mới tư duy, nâng cao trình độ nghiệp vụ và bản lĩnh chính trị. Đội ngũ nhà báo hôm nay không chỉ cần “bút sắc, lòng trong” mà còn phải làm chủ công nghệ, chủ động phản biện xã hội và đấu tranh chống tiêu cực, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ và ngoài xã hội.
Nhà báo, phóng viên báo Bảo vệ pháp luật - cơ quan VKSND tối cao tác nghiệp tại Hội trường VKSND tối cao (Ảnh: tư liệu ngành Kiểm sát nhân dân).
Báo chí thế kỷ XXI: Hiệu năng – Hiệu lực – Hiệu quả
Một thế kỷ đã qua, báo chí cách mạng Việt Nam không ngừng lớn mạnh về quy mô, chất lượng và ảnh hưởng. Hơn 800 cơ quan báo chí trên cả nước đang hoạt động trong môi trường cạnh tranh gay gắt, yêu cầu tính chuyên nghiệp cao, nội dung sâu sắc, nhân văn và giữ gìn bản sắc dân tộc.
Báo chí không chỉ là kênh tuyên truyền, mà còn là lực lượng tham gia giám sát xã hội, phản biện chính sách, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực – góp phần củng cố niềm tin Nhân dân với Đảng, Nhà nước.
Chặng đường phía trước còn nhiều thử thách, nhưng với truyền thống kiên cường, tinh thần đổi mới và sự tận tâm của đội ngũ người làm báo, nền báo chí cách mạng Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển vững vàng, góp phần đưa đất nước vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.
Tấn Thành - Văn phòng Viện cấp cao 3./
