Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP.HCM phối hợp cùng Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 24­­­­/2017/DS-ST ngày 29/9/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương đã tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là ông N.V.L (sinh năm 1930, thường trú tại phường Lái Thiêu, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương) về việc chia tài sản chung đối với bị đơn là bà N.T.L.H (sinh năm 1972; thường trú tại phường Lái Thiêu, thị xã Thuận An tỉnh Bình Dương) và 07 đồng bị đơn khác; Đình chỉ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc chia thừa kế tài sản đối với diện tích đất 321,5m² thuộc thửa số 13, tờ bản đồ số 28, tọa lạc tại khu phố Chợ, phường Lái Thiêu, thị xã Thuận An, tình Bình Dương và 05 căn nhà trên đất. Sau khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm, có 06 bị đơn nộp đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Kiểm sát viên đã kiểm sát chặt chẽ hoạt động tuân theo pháp luật tố tụng của Hội đồng xét xử và những người tham gia tố tụng khác, đồng thời cũng đã chủ động tham gia hỏi các bên đương sự; đặt câu hỏi rõ ràng, có trọng tâm, làm rõ được một số vấn đề của vụ án, bảo đảm việc xét xử tại phiên tòa được tiến hành công minh, đúng pháp luật, bảo đảm quyền lợi và nghĩa vụ của những người tham gia tố tụng. Thông qua phần hỏi, Kiểm sát viên cũng đã thực hiện việc giải thích rõ các qui định pháp luật có liên quan đến nội dung vụ án để các đương sự hiểu rõ về hậu quả pháp lý của các yêu cầu khởi kiện, yêu cầu kháng cáo. Kết thúc phần xét hỏi và tranh luận, nguyên đơn đã quyết định rút đơn khởi kiện và các đồng bị đơn cũng thống nhất rút đơn kháng cáo nên Kiểm sát viên đã phát biểu quan điểm về việc tuân theo pháp luật của Hội đồng xét xử, đề nghị hủy Bản án sơ thẩm, đình chỉ giải quyết vụ án và đã được Hội đồng xét xử chấp nhận.

Sau khi kết thúc phiên tòa, đơn vị đã tiến hành họp, rút kinh nghiệm chung theo đúng hướng dẫn của ngành. Các đồng chí Lãnh đạo, Kiểm sát viên, công chức của đơn vị đã đưa ra thống nhất đánhg giá cao về kỹ năng thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tuân theo pháp luật của 02 Kiểm sát viên cao cấp tại phiên tòa. Cụ thể là Kiểm sát viên đã thực hiện tốt các kỹ năng xét hỏi, xử lý các tình huống mới phát sinh tại phiên tòa phúc thẩm để có thể tranh luận, đối đáp và phát biểu quan điểm giải quyết vụ án đúng pháp luật, bảo vệ quan điểm truy tố và xem xét đánh giá đầy đủ các chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội, các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ theo đúng quy định pháp luật. Các nội dung phát biểu quan điểm của đại diện Viện kiểm sát đều đảm bảo đúng quy định pháp luật, có tình có lý, được Hội đồng xét xử chấp thuận và có ý nghĩa tuyên truyền pháp luật, thuyết phục được các đương sự và những người dự khán các phiên tòa.

Tuy nhiên, tập thể Kiểm sát viên công chức tham gia cuộc họp cũng thẳng thắn đưa ra nhận xét một số hạn chế cần rút kinh nghiệm trong các phiên tòa như việc thành viên Hội đồng xét xử yêu cầu Kiểm sát viên hạn chế nội dung hỏi theo hướng giải thích pháp luật cho đương sự là chưa đảm bảo tuân thủ quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và yêu cầu của Lãnh đạo ngành Tòa án về tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm[1]. Cuộc họp đi đến thống nhất sẽ có báo cáo đề xuất Lãnh đạo Viện cấp cao 3 có văn bản kiến nghị đến Tòa án để hạn chế tình trạng này trong các phiên tòa trong thời gian tới.

Công tác phối hợp chặt chẽ giữa 02 đơn vị đã không chỉ nhằm thực hiện chỉ tiêu nghiệp vụ của ngành Kiểm sát mà còn góp phần cùng Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh nâng cao chất lượng giải quyết các vụ án trong giai đoạn xét xử phúc thẩm các vụ án do cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã giải quyết sơ thẩm. Kết quả thành công của 03 phiên tòa rút kinh nghiệm này đã góp phần nâng số lượng các phiên tòa rút kinh nghiệm lên 27 phiên tòa tính từ đầu năm 2019 của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong đó, riêng Viện kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính (Viện 3) đã thực hiện 06 phiên tòa gồm cả các vụ án hành chính lẫn các vụ án hình sự, dân sự… Việc chủ động lựa chọn đa dạng tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm trong nhiều lĩnh vực khác nhau không chỉ nhằm thực hiện các chỉ tiêu nghiệp vụ của ngành mà còn có góp phần nâng cao kỹ năng thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp cho các Kiểm sát viên trực tiếp thực hiện nhiệm vụ tại phiên tòa. Đồng thời, việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm cũng còn là phương thức tự đào tạo có ý nghĩa tạo điều kiện cho nhiều Kiểm sát viên, công chức khác trong đơn vị tiếp cận thực tế, nâng cao kỹ năng tham gia phiên tòa, tích lũy được nhiều kiến thức, kinh nghiệm – đặc biệt là các Kiểm sát viên, công chức trẻ chưa có cơ hội rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ trong thực tế và kinh nghiệm xử lý các tình huống phức tạp tại phiên tòa theo yêu cầu xây dựng đội ngũ Kiểm sát viên công chức ngành Kiểm sát "Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm".

Nhận thức đúng đắn về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm nêu trên, tập thể Kiểm sát viên, công chức Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục lựa chọn, tổ chức thêm các phiên tòa rút kinh nghiệm khác để không ngừng nâng cao chất lượng giải quyết các vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cải cách tư pháp trong thời gian tới.